II. CHEMICZNE PODSTAWY YCIA Numer Oczekiwana odpowied Punktowanie zadania 1. a) Kryterium stanowi zawarto pierwiastka w suchej masie komrek. 1 p. za Makroelementy wystpuj w ilociach powyej 0,01% suchej masy, prawidowe mikroelementy poniej tej wartoci SYLABUS ZAJĘĆ I. Informacje ogólne 1. Nazwa zajęć/przedmiotu: Fizyczne i chemiczne podstawy życia 2. Kod zajęć/przedmiotu: 3. Rodzaj zajęć/przedmiotu (obowiązkowy lub fakultatywny): obowiązkowy 4. Kierunek studiów: Biologia i zdrowie człowieka, studia stacjonarne 5. Poziom studiów (I lub II stopień, jednolite studia magisterskie ZAJĘCIA 1 –CHEMICZNE PODSTAWY ŻYCIA Prezentacja jest chroniona prawnie przed kopiowaniem bez pisemnej zgody autora i stanowi „utwór” i w myśl Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 1994 r., Nr 24, poz. 83 z późn. zm.). Chemiczne Podstawy Życia- Zadania Maturalne. 1. Chemiczne Podstawy Życia- Zadania Maturalne. Paulina Baś zmiana temp. wody wymaga dostarczenia lub odebrania dużej ilości energii; zapewnia organizmom stabilne warunki życia, woda w organizmach chroni je przed nagłymi zmianami temp. otoczenia. dlaczego woda ma większa gęstość niż powietrze i jaka to korzyść dla org? wiązania wodorowe utrzymują cząsteczki blisko siebie; umożliwia Chemiczne podstawy życia – Test Sprawdzający. Dalej Zadania maturalne z biologii. Zadania maturalne z chemii. Chemia: arkusze maturalne CKE. Biologia: arkusze tiDw. Związki nieorganiczne - substancje niezawierające atomów węgla (wyj. dwutlenek węgla, kwas węglowy i jego sole) np. woda, sole mineralne Związki organiczne - substancje, których głównym składnikiem jest węgiel np. węglowodany, tłuszcze, białka, kwasy nukleinowe Pierwiastki makroelementy (powyżej 0,01% zawartości w suchej masie) pierwiastki biogenne (wchodzą w skład związków organicznych budujących wszystkie organizmy) - C, H, O, N, S, P C, H, O, N - niedobór w sytuacjach skrajnego głodu lub odwodnienia; składniki wszystkich związków organicznych budujących organizmy siarka (S) - składnik aminokwasów budujących białka, umożliwia tworzenie wiązań (mostków disiarczkowych - utrzymanie struktury przestrzennej białek) fosfor (P) - w kwasach nukleinowych i lipidach stanowiących budulec błon komórkowych (fosfolipidy), składnik wysokoenergetycznych związków np. ATP, reguluje procesy przemiany materii i energii, buduje kości pozostałe : Ca, Mg, K, Na, Cl wapń (Ca) - składnik szkieletów, wpływa na skurcze mięśni, bierze udział w krzepnięciu krwi magnez (Mg) - składnik kości, aktywator licznych enzymów, niezbędny do uzyskiwania energii z ATP, składnik chlorofilu potas (K) - udział w przewodzeniu impulsów nerwowych, u zwierząt składnik płynów ustrojowych, wpływa na skurcze mięśni, u roślin aktywator enzymów sód (Na) - udział w przewodzeniu impulsów nerwowych, u zwierząt ważny składnik płynów ustrojowych mikroelementy (poniżej 0,01% zawartości w suchej masie) - Fe, Cu, Zn, Mn, Mo, B, Se, Cr, I, F żelazo (Fe) - składnik białek złożonych, transportujących (hemoglobina), magazynujących (mioglobina) tlen, wchodzi w skład wielu enzymów biorących udział w fotosyntezie i oddychaniu tlenowym jod (I) - składnik hormonów tarczycy Wiązania i oddziaływania chemiczne wiązanie kowalencyjne (atomowe) - silne wiązanie powstające przez uwspólnienie jednej lub kilku par elektronów należących do różnych atomów niespolaryzowane - wiązanie, w którym rozmieszczenie wspólnej pary elektronów jest równomierne spolaryzowane - wiązanie, w którym wspólna para elektronów jest przesunięta w kierunku jednego z atomów tworzących wiązanie. Cząsteczka związku chemicznego zyskuje wtedy charakter dwubiegunowy - staje się DIPOLEM. wiązanie jonowe - powstaje w wyniku przyciągania różnoimiennych jonów. Nie występują w komórce ze względu na panujące w niej środowisko wodne. wiązanie wodorowe - powstają między atomem wodoru a atomem fosforu, tlenu lub azotu. Pojedyncze wiązania są słabe, ale występując w dużej liczbie decydują np. o wysokiej temperaturze topnienie i wrzenia, dużym cieple właściwym i dużym napięciu powierzchniowym wody. siły van der Waalsa - słabe oddziaływania międzycząsteczkowe oddziaływania hydrofobowe - słabe oddziaływania międzycząsteczkowe, powstają gdy w wodnym środowisku znajdują się cząsteczki niedipolowe, niepolarne Woda w temperaturze pokojowej jest cieczą - zapewnia płynne środowisko wewnątrz komórek; stanowi środowisko życia wodnych organizmów jest uniwersalnym rozpuszczalnikiem - stanowi środowisko reakcji chemicznych zachodzących w komórkach; jest główną substancją transportującą w organizmach ma duże napięcie powierzchniowe ( mogą pełnić funkcje zapasowe skrobia - z amylozy i amylopektyny - materiał zapasowy u roślin glikogen - materiał zapasowy u zwierząt i grzybów celuloza - główny składnik ścian komórkowych roślin chityna - główny składnik ścian komórkowych grzybów Lipidy niepolarne - nie rozpuszczają się w wodzie; dobrze rozpuszczają się w rozpuszczalnikach niepolarnych np. benzenie gęstość mniejsza od wody - utrzymują się na jej powierzchni kryteria podziałów: ze względu na konsystencję w temperaturze pokojowej: stałe (smalec, masło) ciekłe (olej, tran) ze względu na pochodzenie: roślinne (oleje) zwierzęce (masło, smalec) - zwykle stała konsystencja, ponieważ zawierają głównie nasycone ( bez wiązań podwójnych ) kwasy tłuszczowe ze względu na budowę cząsteczki PROSTE (alkohol + wyższe kwasy tłuszczowe) tłuszcze właściwe (glicerol + kwasy tłuszczowe) - materiał zapasowy i termoizolacyjny woski (alkohol z jedną grupą hydroksylową + kwas tłuszczowy) - ochrona przed parowaniem u roślin i przemakaniem u zwierząt ZŁOŻONE (alkohol + wyższe kwasy tłuszczowe + inne związki chemiczne) fosfolipidy (alkohol + kwasy tłuszczowe + reszta kwasu fosforowego) - składniki budulcowe błon biologicznych; mają hydrofilowo-hydrofobowy charakter glikolipidy (alkohol + kwasy tłuszczowe + cukry) - składniki budulcowe błon biologicznych IZOPRENOWE (produkty polimeryzacji izoprenu) steroidy (np. cholesterol) - składnik błon komórek zwierzęcych, substrat do syntezy hormonów sterydowych i kwasów żółciowych karotenoidy (np. barwniki nadające barwę kwiatom i owocom biorące udział w fotosyntezie) Białka Aminokwas - podstawowa jednostka budulcowa białek; sklada się z centralnie usytuowanego atomu węgla połączonego wiązaniami kowalencyjnymi z grupą aminową, karboksylową, wodorem i charakterystycznym dla danego aminokwasu podstawnikiem (R), który może mieć charakter łańcucha lub pierścienia. Cząsteczki aminokwasów (z wyjątkiem glicyny) są asymetryczne - występują w dwóch formach przestrzennych będących swoimi lustrzanymi odbiciami tzw. izomery optyczne L i D. W skład białek wchodzą tylko L-aminokwasy. W roztworach aminokwasy występują w formie: jonu obojnaczego - zjonizowane grupy karboksylowa i amionowa anionu - zjonizowana grupa karboksylowa kationu - zjonizowana grupa aminowa O tym, która z form dominuje decyduje odczyn roztworu. Ze względu na charakter podstawników aminokwasy można podzielić na kwasowe (kwas asparaginowy, kwas glutaminowy), zasadowe ( lizyna, arginina, histydyna) i obojętne (polarne - aspargina, glutamina, seryna, treonina, tyrozyna i niepolarne - alanina, glicyna, walina, leucyna, izoleucyna, cysteina, prolina, fenyloalanina, metionina, tryptofan) Białka są zbudowane z aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowymi. W zależności od liczby aminokwasów w łańcuchu wyróżnia się oligopeptydy (wazopresyna,oksytocyna), polipeptydy (insulina), makropeptydy (albumina). Właściwości białek: w większości rozpuszczając się w wodzie tworząc koloidy - mieszaniny, w której jedna substancja jest rozproszona w drugiej (zol) po dodaniu np. NaCl zachodzi koagulacja białka - z zolu powstaje żel - proces odwracalny ulegają denaturacji pod wpływem wysokiej temperatury, promieniowania UV, czynników chemicznych (stężonych kwasów, zasad, kationów metali ciężkich, fenolu, chloroformu), skutkiem czego jest zerwanie stabilizujących strukturę przestrzenną bialek Struktura białek: struktura pierwszorzędowa - wyznaczana przez kolejność aminokwasów w łańcuchu peptydowym struktura drugorzędowa - stanowią ją łańcuchy polipeptydowe tworzące strukturę alfa-helisy (prawoskrętne zwinięcie łańcucha polipeptydowego) i beta-harmonijki (położenie łańcucha polipeptydowego na plaszczyźnie). Powstaje na skutek wytworzenia wiązań wodorowych między grupą aminową a karboksylową innego wiązania peptydowego struktura trzeciorzędowa - powstaje w wyniku pofałdowania łańcucha o strukturze drugorzędowej i określa kształt białka. Jest stabilizowana przez różne rodzaje wiązań: wodorowe, mostki dwusiarczkowe etc. struktura czwartorzędowa - najwyższy poziom organizacji, powstaje na skutek polączenia kilku podjednostek o strukturze trzeciorzędowej np. hemoglobina PODZIAŁ BIAŁEK: podział ze względu na pełnione funkcje biologiczne: strukturalne - utrzymują kształt komórek (tubulina) i struktur pozakomórkowych (kolagen) enzymatyczne - przyśpieszają przebieg reakcji chemicznych (pepsyna) odpowiedzialne za przekazywanie informacji pomiędzy komórkami i w obrębie komórki (hormony białkowe np. insulina) magazynujące substancje (np. mioglobina) odpowiedzialne za ruch komórki (aktyna) transportujące substancje w obrębie organizmu (hemoglobina) odpornościowe - uczestniczą w reakcjach obronnych organizmu zapasowe - występują głównie w nasionach, stanowią rezerwę substancji odżywczych podział ze względu na strukturę: fibrylarne - długie, włókniste cząsteczki, nierozpuszczalne w wodzie, pełnią funkcje strukturalną (np. keratyna, kolagen) globularne - cząsteczki kuliste, zwykle rozpuszczalne w wodzie: albuminy - składnik osocza globuliny - białka odpornościowe, transport hormonów sterydowych histony - składnik chromatyny podział ze względu na obecność elementów nieaminokwasowych: proste (zbudowane wyłącznie z aminokwasów) złożone (aminokwas + część niebiałkowa) glikoproteiny (aminokwas + cukier) np. antygen grup krwi fosfoproteiny (aminokwas + reszta fosforanowa) np. kazeina lipoproteiny (aminokwas + tłuszcze) np. LDL, HDL metaloproteiny (aminokwas + atomy metalu) np. ferrytyna (magazynuje żelazo w wątrobie) hemoproteiny (aminokwas + barwniki) np. hemoglobina transportująca tlen i dwutlenek węgla we krwi nukleoproteiny (aminokwas + kwas nukleinowy) Kwasy nukleinowe W komórkach występują dwa rodzaje kwasów nukleinowych: kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) i kwas rybonukleinowy (RNA). Podstawową jednostką ich budowy jest nukleotyd, składający się z: jednej z organicznych zasad azotowych: adeniny, guaniny, cytozyny oraz tyminy (DNA) lub uracylu (RNA) cukru pięciowęglowego - deoksyrybozy lub rybozy reszty kwasu fosforowego (V) Nukleotydy łączą się ze sobą za pomocą wiązania fosfodiestrowego. Budowa przestrzenna DNA -> struktura podwójnej helisy utrzymująca się dzięki wiązaniom wodorowym między komplementarnymi (A--T; C---G) zasadami azotowymi W komórkach prokariotycznych DNA ma zwykle postać kulistego genoforu oraz niewielkich plazmidów. W eukariotycznej występuje głównie w jądrze komórkowym, oraz w małych ilościach w mitochondriach i chloroplastach. Rodzaje RNA: mRNA - informacyjny, przenosi informacje genetyczną z jądra do miejsca syntezy białka w cytoplazmie rRNA - rybosomowy, buduje rybosomy, katalizuje niektóre reakcje tRNA - transportujący - transportuje aminokwasy na rybosomy, gdzie odbywa się synteza białek Based on 133 reviews Hanna Fajfer15:13 16 Feb 22 Kursy od Chemmaster są przygotowane z ogromną starannością. Pani Sonia wkłada dużo pasji i zaangażowania nie tylko we... filmiki i notatki, które są cudowne, ale także w organizowane comiesięczne live-y, na których na bieżąco można zadawać pytania do zadań. Nie znam osoby, która by lepiej tłumaczyła chemię ❤️ Wcześniej nie widziałam zafascynowania tym przedmiotem, a dzięki Pani Soni zyskałam ogromną ilość motywacji do działania, a nauka chemii stała się dla mnie czymś przyjemnym. Dodatkowo, jeżeli ktoś ma trudności z określaniem mechanizmów reakcji to polecam e-book-a Pani Soni- tam jest wszystko zrozumiale wyjaśnione :)czytaj więcej Oliwia Świątek10:41 16 Dec 21 Kursy Chemmaster Maturalny prowadzone przez Panią Sonie są niezwykłe! Znienawidzona chemia może okazać się, że jest... naprawdę przyjemna i prosta. W poprzednim roku (2020) zakupiłam u Pani Soni kurs od podstaw i obliczeniowe love, a w tym roku z chemii organicznej. To był najlepszy zakup jakiego dokonałam, jeśli chodzi o przygotowania do matury z chemii🥰 Miałam potężne braki jeszcze z gimnazjum, a właśnie dzięki Pani Soni zaczęłam wszystko rozumieć🙈 Dodatkowo oprócz samych filmików, które można odtwarzać do woli, dołączone są niesamowicie kolorowe i przejrzyste notatki, które zdecydowanie ułatwiają powtórki 😅 Pani Sonia również stosuje świetne mnemotechniki podczas pomocne w zapamiętywaniu oraz dodaje bardzo pomocne fiszki na swoim Instagramie (ig: Pani Sonia wkłada ogrom serca i pracy w swoje kursy i nie tylko🙈 naprawdę nigdy nie spotkałam tak dobrego korepetytora, który dorównałby kurosom Chemmaster Maturalny. Z całego serduszka bardzo polecam!! ❤️czytaj więcej Antonia Olszewska18:20 13 Nov 21 nienawidząc chemii poszłam na biolchem (xd) do jednej z najlepszych szkół w Polsce, wiec zdesperowana kupiłam kurs u... Pani Soni a potem kolejny i kolejny, aż w rok przerobiłam całą podstawę programową. dzięki chemmasterowi zrozumiałam chemie i bardzo bardzo ją pokochałam, do tego stopnia że rok później siedze i uczę nie do olimpiady chemicznej, Gdyby nie Pani Sonia, dalej bym klneła wszystko co z chemia jest związane, jest ona najcudowniejszym aniołem chodzącym po tej planecie, który dosłownie zmienił moje życie, a same kursy są bardzo przemyślane, wszystko jest dopracowane na najwyższym poziomie, jest bardzo estetyczne i zachęcające do nauki, a motywowanie kursantów zadaniami na weekend oraz przeróżne mnemotechniki są już legendą, które moja siostra (zachęcona moim ciągłym zachwytem w domu nad kursami i Panią Sonią (dosłownie po każdym filmie chodziłam i mówiłam ze omg jak chemia jest super)) teraz odkrywa i uwielbia chemie równie co więcej Opinia Google11:08 27 Oct 21 Brałem udział w 2 częściach kursów wakacyjnych. Niestety jestem troszkę zawieziony- tzn. widać, że w kursy zostało... włożone dużo pracy. Bardzo zachwalam notatki, które fajnie podsumowują najważniejsze informacje. Jednak sam kurs nie uczy logicznego analizowania chemicznej wiedzy. Mam porównanie z innym dość popularnym kursem - i dopiero tam zacząłem inaczej patrzeć na chemie. Pani Sonia wkłada dużo pracy w kursy, co jest super, ale niestety jej system nauki nie przekonuje mnieczytaj więcej Gosia Celmer15:22 09 May 21 Na kurs u Pani Soni zdecydowałam się w sierpniu, początkowo miał być to tylko jeden kurs, lecz skończyło się na tym, że... kupiłam wszystkie trzy, a także intensywny kurs powtórkowy!!!! Niczego nie żałuję - od tego momentu czwartkowe popołudnia stałī się ulubionym elementem tygodnia! Pani Sonia to prawdziwa perfekcjonistka i profesjonalistka, która zaraża uśmiechem, miłością do chemii, uczy szacunku do drugiego człowieka, pokazuje jak żyć pełnią życia, MOTYWUJE do efektywnej nauki. Dzięki tym zajęciom, chemia, która uchodzi za trudny przedmiot staje się przyjemnością, a zadania ze stechiometrii rozwiązuje się z uśmiechem na ustach i nikt nie jest ,,smutny jak bor’’ ;). Fiszki, powiedzenia i mnemotechniki z kursu pozostaną ze mną na całe życie, a cudowna atmosfera na kursach, to coś za czym już tęsknię. Takich nauczycieli jak Pani Sonia jest naprawdę mało, serdecznie polecam każdemu te więcej Maria Pilewska08:30 08 May 21 Kurs u Pani Soni to niewątpliwie jedna z najlepszych decyzji jakie podjęłam w tym roku! Wspominać będę długo każde... zajęcia, bo każde były wyjątkowe :) Już po niecałym miesiącu pracy z Panią uzyskałam wysoki wynik na maturze próbnej, a chemia przestała mi sprawiać te trudności, które sprawiała wcześniej. Polecam z całego serca w 100% i dziękuję za wspaniałą atmosferę, tłumaczenie chemii na najwyższym poziomie, piękne widoki z różnych zakątków świata i za wszystkie obliczeniowelove czytaj więcej Julia Hoppe10:28 07 May 21 Kurs Intensywny Powtórkowy to najlepsze na co może zdecydować się maturzysta z chemii. Dzięki Pani Soni można pokochać... chemię. Miałam duży problem,aby zabrać się za powtarzanie teorii. Pani Sonia podczas jednego kursu, powiedziała abyśmy powtórzyli całą teorie, która dotychczas była, jej słowa dały mi taką dawkę motywacji, że teoria nie została przeze mnie powtórzona raz czy dwa razy, tylko trzy. Na kursach panuje cudowna atmosfera. Warto wspomnieć, że Pani Sonia na kursach również uczy matematyki. Myślę, że słowo dziękuję, nie jest w stanie okazać mojej wdzięczności za tak wspaniałe przygotowanie do matury. Zdecydowanie polecam kursy Pani Soni przyszłym więcej Wiktoria S16:05 05 May 21 Jako uczestniczka wszystkich 3 części kursu zaawansowanego oraz kursu intensywnego powtórkowego mogę śmiało ocenić, że... Pani Sonia to najlepszy nauczyciel chemii z jakim miałam styczność! Zaczynając od najważniejszej rzeczy, pani Sonia ma dar nauczania, świetnie tłumaczy materiał, przez co w końcu po trzech latach liceum i po roku "gap year" w końcu wierzę, że mam szansę i poprawić maturę dostać się na wymarzone studia! Na kursie zdobyłam i utrwaliłam wiedzę z najważniejszej teorii ale przede wszystkim nauczyłam się jak rozwiązywać zadania maturalne, co jest absolutną podstawą jeśli chce się zdawać maturę z tego przedmiotu. Pani Sonia także dużo od nas-kursantów wymaga, dostajemy dużo zadań domowych oraz zadań, jakie będziemy przerabiać na zajęciach oraz notatki z najważniejszymi zagadnieniami, które są wyraźnie zaznaczone w postaci "komiksowej pani Soni" co jest bardzo urocze! Pani Sonia wyczula nas także na różne podchwytliwe zdania i jak nie dać się nabrać na różne pułapki . Oczywiście oprócz wiedzy, dostajemy od pani Sonii porady jak opanować stres i radzić sobie z lękiem związanym z maturą. Uważam, że pieniądze wydane w ten kurs były moją najlepszą inwestycją, bo inwestycją w siebie i w swój rozwój, a zadania maturalne nigdy nie sprawiały mi takiej łatwości jak teraz, że ze spokojem czekam na egzamin maturalny. Oczywiście na kursach panuje świetna atmosfera, a oprócz "szkoły chemii" pani Sonia daje nam również szkołę życia w postaci różnych opowieści, oczywiście nie brakuje żartów, śmiesznych historii oraz naszego własnego slangu i powiedzonek, oraz słynne "Nie daj się!" które słyszy się w głowie po zajęciach podczas samodzielnego rozwiązywania zadań. Z całego serca polecam zaufać pani Soni i przygotowanie się pod jej skrzydłami do matury, bo takiego nauczyciela z tak unikalnym podejściem do uczniów i nauczania ze świecą szukać!czytaj więcej Marcelina Lipińska17:00 04 May 21 Rok temu po nieudanej maturze z chemii zaczęłam szukać pomocy. W ten sposób trafiłam na ChemMastera na Instagramie.... Nigdy wcześniej nie rozumiałam tak na prawdę chemii, ale zmieniło się to po kursie zaawansowanym i powtórkowym oraz wielu pewniakach maturalnych (mój ulubiony był z Balii). Zauważyłam, że nie muszę chemii uczyć sie tylko na pamięć i wszystko zaczęło się ze sobą łączyć, dzięki Pani Sonii oczywiście! Pani Sonia jest nie tylko świetnym nauczycielem chemii, ale również inspirującą osobą z przeogromną wiedzą! Umiała mi wytłumaczyć chemię tak ,że ją zrozumiałam i zapamiętałam na dobre. Poświęciła mnóstwo czasu i czasami niestety zdrowia, żeby ulepszyć swój projekt ChemMaster, za co jestem jej na prawdę wdzięczna. Oprócz wielu, wielu, wielu zadań można znaleźć na kursach również przeróżne śmieszne i działające mnemotechniki. Miło widzieć takie poświęcenie i miłość do pracy, a mnie to osobiście zawsze bardzo motywowało do nauki. Prosto z serca polecam kursy Pani Sonii ChemMaster każdemu kto chce w końcu zrozumieć i pokochać chemie tak, jak ja! czytaj więcej Następne Opinie Sanoma Company 2022 © Copyright by Nowa Era Sp. z Wszelkie prawa zastrzeżone. Zaloguj się Załóż konto Menu Oferta edukacyjna Szkoły językowe i uczelnie Zaloguj się Załóż konto Przejdź do listy zasobów. sprawdzanie wiedzy Autor: Alicja Kasińska Filtry: testy Poziom: Część 1 / I. Badania przyrodnicze Zaktualizowany: 2015-09-21 Test z biologii Sprawdź, co wiesz o makro- i mikroelementach, występujących w naszym ciele! Ilość pytań: 10 Rozwiązywany: 35750 razy

chemiczne podstawy życia zadania maturalne